GÜNAH VE ÇEŞİTLERİ

GÜNAH VE ÇEŞİTLERİ

Günah, dini değerlere karşı işlenen suçtur. Doğru olan davranıştan eğri ve yanlış olan davranışa meyletmektir; içki, zina, kumar, faiz gibi dinde suç sayılan, yasak kılınan söz ve fiilleri işlemek ya da yapılması emredilen namaz, zekât, tesettür gibi bir şeyi yapmamaktır.

Günah, insanın nefsine, şeytana veya çevresine uyarak işlediği, dünyada ve ahirette cezasını çekeceği fildir. Günah, kişinin içini tırmalayan ve başkalarının muttali olmasını istemediği şeydir. Kısacası günah, Allah ve Rasulü’nün emir ve yasaklarına muhalefet etmektir.

Bilinçli işlenen her kötü davranış günahtır. Fakat günahların hepsi eşit değildir. Kur’an-ı Kerim günahın, büyük ve küçük olmak üzere ikiye ayrıldığını ifade etmiştir. “Eğer yasaklandığınız büyük günahlardan sakınırsanız, küçük günahlarınızı örteriz ve sizi şerefli bir yere sokarız.” (Nisa, 31)

Büyük günah, kebire, kebâir, mûbikât, muhlikât; helâk edici davranışlar gibi kavramlarla ifade edilmiştir. Büyük günah; yasaklığı hakkında kesin delil bulunan, işleyene dünyevî ve uhrevî ceza tayin edilen her davranış, büyük günahtır. Kur’an-ı Kerim’de ve Resulullah (s.a.v)’ın sünnetinde işleyenin Cehennem azabı ve şiddetli vaid ile tehdit edildiği, fâsık olarak isimlendirildiği ve lanetlendiği, asi olarak vasıflandırıldığı günah büyük günahtır. Buna göre büyük günah: 1) Allah’ın yasakladığı şeydir. 2) Allah’a isyan anlamına gelir. 3) Hakkında azapla, lanetle veya gazapla hükmün bildirildiği fiillerdir.

Büyük günahların sayısı hakkında farklı rakamlar vardır. Ancak günahın büyüklüğü ve küçüklüğü izafidir. Bir günah diğerine nispetle küçük veya daha büyük olabilir. Mesela, Allah kullarına namaz kılmayı, oruç tutmayı, kadınların mütesettir olmasını emretmektedir. Akıllı ve ergenlik çağına gelen her Müslüman, Allah’ın namaz ve oruç emrini yerine getirmekle, kadınlar örtünmekle yükümlüdür. Bir kimse namaz kılmayacak, oruç tutmayacak; kadın tesettüre riayet etmeyecek olursa büyük günah işlemiş olur. Mesela, Allah alış verişi helal, faizi haram kılmıştır. Allah’ın haramına uymayan bir kimse faiz alır veya verirse büyük günah işlemiş olur.

Mesela, bir insanın, bu işle meşgul olan bir kadınla zina etmesi büyük günahtır, komşusunun eşini, kızını veya gelinini kandırıp zina etmesi daha büyük günahtır. Mesela, İslam’a göre bir kişinin başkasının malını çalması büyük günahtır. Kamu malını çalması daha büyük günahtır. Mesela, bir insanın kimsenin görmediği bir yerde içki içmesi büyük günahtır, başkalarına kötü örnek olacak şekilde alenen içki içmesi, alıp satması, ticaretini yapması daha büyük günahtır.

Küçük günah, büyük günahların dışında kalan, yani hakkında Allah ve Rasulü tarafından ceza tayin edilmeyen, ahirette faili için azap belirtilmeyen, Cehennem ateşi tehdidi olmayan günahtır. Mesela lanet etmek, bir Müslüman’ı incitmek, evleri gözetlemek, üç günden fazla küs durmak, erkeğin ipek elbise giymesi, kibirle yürümek, kötü karakterli ve günah işleyen kişilerle beraber olmak, avret yerlerini açmak gibi günahlar küçük olarak ifade edilmekle birlikte bu günahlarda devamlılık ve ısrar, küçük olma vasfını yok eder. Yani küçük günahlar önemsenmez, ihmalkâr davranılır ve ısrarla işlenmeye devam edilirse, büyük günaha dönüşürler.

Her iki günah arasındaki farkları şöylece özetlenebilir: a) Büyük günah, hakkında ceza tehdidi ve ceza tayini bulunan günahtır. Küçük günah, hakkında hadd gibi ceza tayini bulunmayan sadece ikaz bulunan günahtır. b) Büyük günah, ısrar edilen günahtır. Küçük günah, istiğfar edilen günahtır. c) Büyük günah, arınmak için ciddi tevbe gerektiren günahtır. Küçük günah, arınmak için istiğfar, hac, umre, abdest, namaz, sadaka gibi hayır ve iyiliklerde devamlı olmanın yeterli olduğu günahtır. “Nerede olursan ol, Allah’tan kork. Kötülüğün ardından hemen bir iyilik yap ki onu yok etsin. İnsanlara güzel ahlakla davran.” (Tirmizi, Birr, 55). d) Büyük günah, önemsenmemesi halinde kişiyi dinden çıkarır. Küçük günah, önemsenmemesi halinde büyük günah olur.

Netice olarak: “Günahın küçüklüğüne büyüklüğüne bakma, kime karşı suç işlediğine bak.” Bunun için mü’min, büyük olsun küçük olsun kime karşı günah işlediğini düşünmeli ve bütün günahlardan sakınmalıdır.